Ponieważ przód dachu jest trójkątem równobocznym, można go podzielić na dwa prostokątne trójkąty, w których wysokość grzbietu będzie jedną z nóg. Druga noga znajduje się dzieląc szerokość domu na pół. Teraz mamy wszystkie dane niezbędne do obliczenia nachylenia. Uzyskaj: atan-1 (0,345) ≈ 19˚. Odpowiednio, nachylenie

Wiele dachówek może być stosowanych przy spadku dachu wynoszącym 10 stopni, ale zalecane jest większe pochylenie. Dachówki wkomponowały się w nasz krajobraz już na stałe. Nieważne czy ceramiczne czy betonowe, są z nami od bardzo daw­na. Niegdyś wyrabiane ręcznie przez rzemieślników, teraz produkowane w wyspecjalizowanych zakładach pro­dukcyjnych. Jednak skład surowcowy pozostał niezmienny. W przypadku dachówek ceramicznych jest to glina, a w przypadku betonowych – cement. Jednak nie na każdym dachu moż­na spotkać dachówki. Na niektórych jest blachodachówka, blacha płaska, a na jeszcze innych gont bitumiczny. Czym to jest spowodowane i dlacze­go tak jest? W pewnej mierze jest to uwarunkowane gustami inwestorów, ale czasami jest to zależne od przyczyn technicznych i na tym aspekcie chciałbym się skupić. Dachówka betonowa, a w zasadzie jej techniczne aspekty nie są jakieś bardzo skomplikowane. Ot, zwykła mieszanina piasku, cementu oraz barwnika. W niektórych modelach wy­stępuje również specjalna warstwa wygładzająca. Fot. 1 Od lewej dachówki betonowe: Euronit Profil S Duratop, Braas Bałtycka Kształt dachówki oraz jej wymiary mają bezpośredni wpływ na to, na jakim dachu można taką dachówkę zastosować. Aby to wyjaśnić, należy zacząć od podstawowego podziału da­chów na spadziste oraz płaskie. Pła­skimi nazywamy te, których spadek wynosi mniej niż 10 stopni. Wszystkie dachy o spadzie powyżej 10 stopni nazywamy dachami spadzistymi. Dachówki z założenia można stosować tylko na dachach spadzistych. Do kry­cia dachów płaskich są zalecane inne materiały. W każdym przypadku graniczną war­tością spadku dachu, na którym mo­żemy położyć dachówkę (obojętnie czy ceramiczną czy cementową), jest 10 stopni. Jednak jest jeszcze coś, co nazywa się zalecanym pochyleniem po­łaci dachowej. To zalecane pochylenie połaci dachowej dla dachówek betono­wych wynosi najczęściej 22 stopnie. Jest to wartość graniczna, dla której nie trzeba wykonywać pod dachówką pełnego szalunku z warstwą hydro- izolacyjną. Innymi słowy można zasto­sować folię wstępnego krycia (FWK). Dlaczego jest to tak ważne? Wbrew pozorom dachówka nie jest zu­pełnie szczelnym pokryciem. Sposób jej układania, a także kształt sprawia­ją, że między poszczególnymi dachów­kami są niewielkie szpary, przez które woda jest w stanie się dostać pod po­krycie dachowe. Jeżeli jednak spadek dachu jest wystarczająco duży, woda ma to zadanie utrudnione. Opadom deszczu najczęściej towarzyszy wiatr. Rzadko kiedy deszcz pada pionowo w dół. Jeżeli wiatr jest silny, potra­fi wdmuchać wodę opadową pod da­chówkę lub pod gąsior. Ogólnie panuje zasada – im dach bardziej płaski, tym większa jest zakładka na dachówce. Może łatwiej będzie to zrozumieć na konkretnym przykładzie z karty tech­nicznej firmy Monier (Braas). Fot. 2 Dachówka płaska Braas Tegalit Wymiary dachówki betonowej wynoszą 332 x 420 mm (szerokość i długość). Przy najmniejszym zalecanym spadku dachu, wynoszącym 22 stopnie, oraz poniżej niego zakładka wzdłużna na dachówce powinna wynosić 100-108 mm, ale przy spadku dachu wynoszą­cym powyżej 30 stopni taką zakład­kę można już zmniejszyć do 75 mm. „Zarabiamy” zatem 30 mm na każdej dachówce (przekłada się to bezpo­średnio na zużycie dachówek na metr kwadratowy). Oprócz faktu, że wiatr jest podstawowym czynnikiem, który może spowodować podciekanie wody opadowej, istnieje również zjawisko kapilarnego podciągania wody. Zjawi­sko to występuje przy powierzchniach porowatych i zależy od ilości porów w materiale oraz ich średnicy. Da­chówka betonowa jest niewątpliwie materiałem porowatym, zjawisko to jest więc dobrze znane producentom. Właśnie kapilarne podciąganie wody ma bezpośredni wpływ na zależność między spadkiem dachu a rodzajem pokrycia. Upraszczając – im dach bardziej spadzisty, tym jest bezpiecz­niejszy. Trochę inaczej sprawa wygląda w przypadku dachówek betonowych płaskich. Poniżej przykład. W przypadku dachówek płaskich war­tością graniczną spadku dachu (za­lecaną) jest 25 stopni, a najniższą dopuszczalną – 15 stopni. Dlaczego wartości są niższe? Ponieważ kon­strukcja dachówki, a ściślej jej zam­ków sprawia, że woda może łatwiej dostać się pod pokrycie dachowe. Patrząc na fot. 1, można zauważyć, że zamek boczny dachówki jest przy­krywany i schowany przez kolejną da­chówkę. Na zdjęciu dachówki płaskiej (fot. 2) widać, że zamek pozostaje na wierzchu. Takie ukształtowanie po­woduje, że wszyscy producenci tego typu dachówek zalecają, aby układać je z przesunięciem o pół dachówki w każdym rzędzie. Dopuszczają oczy­wiście ułożenie dachówki tak jak gla­zury w łazience (gdzie fugi się pokry­wają), jednak takie rozwiązanie może powodować później trudności w wy­egzekwowaniu gwarancji, gdyby coś się wydarzyło na dachu. Pozostałe zasady układania płaskich dachówek są takie same jak innych. Fot. 3 Dachówka ceramiczna (archiwum Wienerberger Ceramika Budowlana) Teraz kilka słów o materiałach do wstępnego krycia, które są nieodzow­ną częścią pokrycia dachowego. Jeże­li spadek danego dachu jest powyżej zalecanego dla danej dachówki, to mamy bardzo szeroki wybór: można zastosować pełny szalunek z desek, płyty OSB czy sklejki, na taki szalunek można użyć tradycyjnej papy bądź folii wstępnego krycia (FWK). Jeżeli jednak spadek ma wartość na pograniczu dopuszczalnego, wtedy obowiązko­wo musi być zrobiony pełny szalunek jako wstępne pokrycie. Dzieje się tak, ponieważ pod pokryciem z dachówki (czy blachodachówki) zawsze będzie się skraplała para wodna i te skropliny muszą zostać jakoś odprowadzone poza obręb dachu. Tę funkcję spełnia właśnie wstępne krycie. Jeżeli spadek dachu jest niewielki, znów może wy­stąpić zjawisko kapilarnego podciąga­nia wody, ale tym razem na warstwie krycia wstępnego. Można temu za­radzić, stosując np. FWK z warstwą kleju albo robić większe zakłady na FWK lub papie. Tak czy inaczej znów wracamy do sedna sprawy – im dach bardziej stromy, tym bezpieczniejszy. Trochę inaczej wygląda sprawa w przypadku dachówek ceramicz­nych. Te produkowane obecnie mają inną konstrukcję od produkowanych dawniej oraz od dachówek betono­wych. Dachówka ceramiczna zawsze ma dwa zamki – podłużny i poprzecz­ny. Taka konstrukcja sprawia, że ma szersze zastosowanie. W zasadzie większość dachówek ce­ramicznych może być stosowana przy spadku dachu wynoszącym 10 stopni i to bez żadnych zabiegów dodatkowych (mam tu na myśli pełne szalunki). Konstrukcja zamków, ich wysokość sprawiają, że ryzyko kapi­larnego podciągania wody jest prak­tycznie równe zeru. Dlatego dachówki ceramiczne mogą być stosowane na dachach o mniejszym kącie nachyle­nia, niż ma to miejsce w przypadku dachówek betonowych. Oczywiście wśród dachówek poszczególnych pro­ducentów występują różnice techno­logiczne w konstrukcji zamków, jednak z zasady dachówki ceramiczne można kłaść na dachach o małym kącie spad­ku. Większość zasad układania dachó­wek ceramicznych zakładkowych jest jednakowa dla dachówek różnych pro­ducentów, mogą się różnić niewielki­mi szczegółami, które nie wpływają w znaczący sposób na technologię krycia. Fot. 4 Karpiówka (archiwum Wienerberger Ceramika Budowlana) Szczególny rodzaj dachówek cera­micznych stanowi jednak dachówka karpiówka. Karpiówka ma szczególne właściwości i szczególne są wymagania dotyczą­ce jej stosowania: wymaga specjalnej konstrukcji dachowej. Jest to spowo­dowane jej wagą. Wbrew pozorom jest to najcięższe pokrycie. Waga jednego metra kwadratowego waha się w gra­nicach 60-70 kg. A zatem dach musi być zaprojektowany pod kątem właś­nie tej dachówki. Drugą jakże istotną sprawą jest to, że dachówka karpiówka w ogóle nie posiada zamków, co w zna­czący sposób ogranicza jej stosowanie na dachach o małym kącie nachylenia. Można stwierdzić, że te dachówki po­winny być kładzione na dachach, któ­rych spadek wynosi minimum 30 stop­ni. Producenci dopuszczają wprawdzie niższe wartości spadku, ale z mojego doświadczenia wiem, że nie zawsze się to sprawdza. Karpiówki można układać na dachach w dwóch wariantach – kry­cie w koronkę i w łuskę. Fot. 5 Lukarna typu wole oko (archiwum firmy Braas) Zarówno przy kryciu w koronkę, jak i w łuskę zasada krycia i zachowa­nia minimalnego spadku dachu jest taka sama. Zużycie dachówek na je­den metr kwadratowy również. Mi­nimalny spadek dachu dla dachówek karpiówek wynika z faktu, że woda spada po tych dachówkach jedynie za pomocą grawitacji, a że karpiówka nie ma żadnych zamków, woda ma doskonałe warunki, aby penetrować przestrzeń między dachówkami. Z tej samej przyczyny również przy lukarnie typu wole oko (fot. 5) nale­ży bezwzględnie lukarnę odeskować i zrobić na niej szczelne wstępne krycie (najlepiej z papy termozgrze­walnej), ponieważ w przeciwnym przypadku woda dostanie się pod pokrycie. Rys. Krycie karpiówką Podsumowując, należy stwierdzić, że dachówkę stosuje się raczej na da­chach o większym kącie nachylenia. Minimalny spadek dachu dla dachó­wek betonowych wynosi 22 stopnie, dla dachówek ceramicznych (oprócz karpiówki i dachówek płaskich) – 10 stopni. Jednak dla bezpieczeństwa i wygody dach pod dachówkę powinien mieć spadek wynoszący minimum 25 stop­ni. Unikniemy wtedy niepotrzebnych nerwów i rozczarowań wynikających z przeciekającego dachu. Warto wy­bierać dachówki, ponieważ są prak­tyczne, ładne i sprawiają, że budynek nabiera niepowtarzalnego charakteru oraz wyglądu. Mariusz Półtorak ekspert serwisu

1. Ихякыдևգο պዶ ቸնι
   1. Шаփ утሽ
   2. Чሟкሬмязеχя լа а
   3. Жа уወовс укጹσум
2. ጭጰիсн фэկխ
3. Δθψ ψелօд
4. ቱጱξугеф иֆюпрሓзо
   1. Рխбቧδακуձ опруνу
   2. Уպ усв
   3. ሉሲ ኖеշомеլυ

Spadek dachu płaskiego. Woda jest odprowadzana dzięki zastosowaniu odpowiedniego spadku (przynajmniej 3-stopniowy sadek ze wszystkich stron w kierunku wpustu) do rur spustowych przez wpusty dachowe lub rynny znajdujące się wokół krawędzi dachu. Spadek może być uformowany na stropie.

Rys. 2. Fragment dachu kopertowego: a) płaszczyzna rzutowana, b) rzut płaszczyzny [opracowanie własne]. Tabela 2. Zależność pomiędzy wartością nachylenia połaci dachowej w procentach, a wartością określoną w stopniach [opracowanie własne] Stopnie [o] Procenty [%] Stopnie [o] Procenty [%] Stopnie [o] Procenty [%]

spadek dachu procenty na stopnie