Obligacje indeksowane – wady Obligacje indeksowane są detalicznymi papierami wartościowymi, a co za tym idzie, nie są notowane. Z tego powodu nie można ich umorzyć ani sprzedać na rynku wtórnym, tak jak na przykład jednostek funduszy inwestycyjnych, lokat czy instrumentów notowanych.
Obligacje korporacyjne oraz akcje są obecnie jednym z popularniejszych instrumentów finansowych, jakimi posługują się osoby chcące zarobić. Czym są obligacje i akcje, czym się charakteryzują i jakie są ich wady i zalety?
Poniżej przedstawiamy omówienie podstawowych korzyści inwestora z lokowania środków w obligacje Jak każda inwestycja także kupno obligacji spółek ma z jednej strony wiele zalet, jednak naraża też inwestora na różnego rodzaju ryzyka, które omówione są w oddzielnym stopy zwrotuOdpowiednio dobrane obligacje korporacyjne, przy stosunkowo niskim ryzyku, oferują wyższe stopy zwrotu niż inwestycje w lokaty bankowe lub obligacje skarbowe. Dochód z odsetek obligatariusza kształtuje się przeważnie na poziomie stawki WIBOR powiększonej o kilka punktów możliwość zakupu obligacji bardziej ryzykownych, których oprocentowanie może sięgać nawet 15-20% w skali rocznej. Dla przykładu w czerwcu 2013 r. na Catalyst dostępne są między innymi obligacje firm GPF Causa i E-Kancelarii oprocentowane na stałym poziomie 15% rocznie, firmy East Pictures o stałym kuponie na poziomie 17% rocznie, a najwyżej oprocentowane są obligacje firmy Poznańska 37, które dają stały dochód na poziomie 20% rocznie. Natomiast wysokość oprocentowania lokat rzadko w połowie 2013 roku przekracza 4,0%.Płynność inwestycjiRozwój rynku Catalyst, na którym handluje się różnego rodzaju obligacjami, i popularyzacja obligacji wśród przedsiębiorstw ułatwia szerokiej rzeszy inwestorów łatwy dostęp do tej formy pomnażania oszczędności. Jedną z korzyści, jaką daje rynek Catalyst, jest wzrost płynności obligacji w Polsce, dzięki czemu inwestorzy mogą zbyć posiadane obligacje bez znaczącej utraty ich wartości. Sprzedaż obligacji na Catalyst jest możliwa pod warunkiem posiadania rachunku płynności rynku obligacji spowodował możliwość stosowania przez inwestorów szerszego spektrum strategii inwestycyjnych. Obligatariusze nie są zmuszeni do trzymania wszystkich posiadanych obligacji do terminu wykupu, mogą je sprzedać przed tym terminem, a wolne środki mogą np. ulokować w kolejne obligacje, lepiej oprocentowane lub korzystniej wyceniane na obligacje emitowane są z tzw. opcją put, czyli opcją wcześniejszego wykupu na żądanie obligatariusza. Opcja put zwiększa możliwości inwestora w zakresie szybkiego wyjścia z inwestycji w emitenciRozwój rynku obligacji w Polsce umożliwił przedsiębiorstwom korzystanie z tej formy finansowania inwestycji, dzięki czemu inwestorzy mają okazję do inwestycji w obligacje przedsiębiorstw działających w różnych branżach, także dużych stabilnych spółek, np. banków, a ostatnio innych istotnych branż, np. chemicznej (PCC Rokita, PKN Orlen). Mocno reprezentowane są również branża deweloperska oraz branża zajmująca się zakupem i windykacją zwrócić uwagę, że tak samo jak w obrębie różnych branż następują wahania koniunkturalne, tak samo wśród emitentów występuje zjawisko pewnej sezonowości – w różnych okresach pojawia się „wysyp” emitentów z konkretnych branż, dzięki czemu inwestorzy mogą partycypować w przedsięwzięciach, które w danym momencie przynoszą największe dochódCoraz szersza oferta obligacji oraz rozwój Catalyst pozwala wybrać inwestorom obligacje o różnym terminie do wykupu, umożliwiając tym samym elastyczny i dogodny dla obligatariuszy okres zainwestowania kupony o różnych okresach i terminach płatności pozwalają na zapewnienie sobie strumienia odsetek o różnej częstotliwości. Odpowiednio dobierając obligacje o różnych terminach płatności kuponu, inwestor może zagwarantować sobie wpływy odsetkowe np. co miesiąc lub co kapitałoweRozwój rynku Catalyst pozwala na stosowanie strategii zarobku na różnicy pomiędzy kursem zakupu a sprzedaży obligacji w dowolnym momencie czasu trwania obligacji. Inwestorowi oprócz tego dochodu należą się również odsetki narosłe za okres, w którym posiadał podatkoweOprócz podstawowej strategii „kup tanio - sprzedaj drogo” istnieją również strategie, w których ważny jest także moment kupna i sprzedaży obligacji, a dzięki którym można zoptymalizować płatności obligacje w ofercie pierwotnej lub bezpośrednio po terminie płatności odsetek i sprzedając je po wyższej cenie (w tym wypadku chodzi o cenę brudną) przed terminem następnej płatności kuponu, inwestor zobowiązany jest do wykazania zysku z odpłatnego zbycia papierów wartościowych w rocznym zeznaniu podatkowym. Taka strategia pozwala na odroczenie płatności podatkowej nawet o kilkanaście miesięcy – do czasu rozliczenia rocznego w formie zeznania podatkowego. Ponadto zyski z kupna-sprzedaży obligacji mogą zostać pomniejszone o ewentualne straty poniesione na inwestycjach w inne instrumenty kolei obligatariusz niestosujący powyższej strategii i posiadający obligacje w dniu ustalenia prawa do odsetek zostanie opodatkowany ryczałtowo w dniu płatności odsetek. Nie ma on ponadto możliwości kompensowania zysków z odsetek z ewentualnymi stratami poniesionymi na innych instrumentach finansowych, np. akcjach czy kontraktach obu powyższych przypadkach stawka podatku dochodowego jest taka sama i wynosi 19%.Zabezpieczenie przed spadkiem stóp procentowychObligacje o stałym oprocentowaniu i zerokuponowe pozwalają zabezpieczyć się przed spadkami stopy procentowej – spadek stóp procentowych powoduje wzrost cen tych obligacji. W przypadku gdy po spadku stopy procentowej obligatariusz zechce dokonać sprzedaży obligacji stałoprocentowych lub zerokuponowych, zrealizuje zysk kapitałowy, gdyż kurs posiadanych przez niego obligacji będzie wyższy niż w dniu na wypadek rosnącej inflacji (rosnących stóp procentowych)Większość obligacji korporacyjnych dostępnych na polskim rynku to obligacje o zmiennym oprocentowaniu, których kupon zmienia się najczęściej w ślad za odpowiednią stawką WIBOR (np. w przypadku półrocznych płatności odsetkowych będzie to WIBOR 6M) i jest powiększony o kilka punktów procentowych marży. Stawki WIBOR podążają w ślad za zmieniającą się inflacją (a konkretnie w ślad za zmieniającymi się stopami procentowymi), natomiast stała marża zapewnia inwestorowi wzrost realnej wartości dochodów odsetkowych z spółek decyduje się na emisje obligacji zabezpieczonych w różnej formie, np. poprzez hipotekę, zastaw rejestrowy, gwarancje, poręczenia, cesję wierzytelności i inne. W przypadku niespłacenia obligacji obligatariusze mogą dochodzić swoich praw z tych z najczęstszych form zabezpieczeń obligacji jest ustanowienie hipoteki na nieruchomości emitenta (lub podmiotu trzeciego) stanowiącej zabezpieczenie roszczeń obligatariuszy. W takim przypadku ustawa o obligacjach nakłada na emitenta obowiązek zawarcia umowy z administratorem hipoteki. Administrator hipoteki wykonuje prawa i obowiązki wierzyciela hipotecznego na rachunek obligatariuszy. Szczegółowe prawa i obowiązki administratora hipoteki określa emitent w umowie z takim administratorem. Umowa musi być zawarta przed rozpoczęciem emisji obligacji. Inwestorzy kupujący obligacje zabezpieczone hipotecznie powinni zapoznać się z treścią umowy zawartej pomiędzy emitentem a administratorem częstą formą zabezpieczenia obligacji jest zastaw rejestrowy. W takim przypadku zawierana jest, na podstawie przepisów ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, umowa z administratorem zastawu. Administrator zastawu podobnie jak administrator hipoteki wykonuje prawa i obowiązki wierzyciela hipotecznego na rachunek obligatariuszy. Szczegółowe prawa i obowiązki administratora zastawu określa emitent w umowie z takim administratorem: umowa musi być zawarta przed rozpoczęciem emisji obligacji. Inwestorzy kupujący obligacje zabezpieczone zastawem powinni zapoznać się z treścią umowy zawartej pomiędzy emitentem a administratorem portfelaRozwój rynku obligacji w Polsce stwarza możliwość dywersyfikacji portfela inwestycyjnego, dzięki czemu obniżeniu ulega ryzyko, na jakie narażony jest inwestor. Inwestor, włączając do swojego portfela obligacje, obok już posiadanych np. lokat bankowych, akcji czy jednostek funduszy inwestycyjnych i odpowiednio dobierając wszystkie te aktywa, redukuje ryzyko poniesienia strat ogółem, dlatego że zyski z poszczególnych klas posiadanych aktywów rekompensują ewentualne straty poniesione na innych nie powinna się ograniczać do zakupu wyłącznie jednej serii obligacji jednego emitenta. Inwestor w celu lepszej ochrony przed ryzykiem powinien posiadać w swoim portfelu obligacje różnych emitentów. Dodatkowo może nabywać obligacje różnych serii jednego emitenta, charakteryzujące się różnymi parametrami, np. sposobem oprocentowania (stałe, zmienne, zerokuponowe), wysokością oprocentowania, zabezpieczeniem, ratingiem czy opcjami dodatkowymi (np. z opcją przedterminowego wykupu lub obligacje zamienne na akcje).Pomoc specjalistówInwestycje w obligacje to tematyka złożona i choć w najprostszych przypadkach inwestor nie potrzebuje szerokiej i specjalistycznej wiedzy z dziedziny finansów, jednak najczęściej niedoświadczony lub średnio doświadczony inwestor powinien skorzystać z profesjonalnego wsparcia. Skorzystanie z usług daje inwestorom dostęp do rzetelnej i fachowej wiedzy w tym samo kupno obligacji może dla inwestora okazać się pewnym wyzwaniem. Polski rynek obligacji nie jest jeszcze rynkiem w pełni rozwiniętym. Na Catalyst dostępna jest tylko część z oferowanych emisji, a notowane na nim obligacje często są niepłynne i trudno kupić wymagany pakiet tych papierów wartościowych. Na pewno sam rachunek maklerski nie wystarczy, żeby w pełni korzystać z różnych możliwości inwestowania w obligacje. Duża część przeprowadzanych emisji to emisje prywatne, których dostępność dla inwestorów jest bardzo ograniczona (emitenci mogą w ten sposób kierować emisje do co najwyżej 149 osób). Dzięki serwisowi inwestorzy uzyskują łatwiejszy dostęp do prywatnych i publicznych ofert obligacji, merytoryczne wsparcie w wyborze odpowiednich obligacji oraz we wszelkich innych kwestiach związanych z tym sposobem inwestowania.<-Powrót
Kapitał obcy. Kapitał obcy cechuje się tym, że jest oddany do dyspozycji przedsiębiorstwa na czas określony, po terminie umowy musi być zwrócony. W przypadku, gdy jest to kapitał obcy oprocentowany (np. kredyt, pożyczka, obligacja ), korzystanie z niego związane jest z określonym kosztem – w postaci odsetek. Dawcy kapitału obcego
Emisja obligacji może stanowić ciekawe, alternatywne rozwiązanie w stosunku do innych źródeł finansowania, przede wszystkim dla przedsiębiorstw poszukujących znacznych kapitałów na inwestycje. Duża elastyczność w zakresie warunków pozyskania kapitału, szczególnie w porównaniu z kredytem bankowym, jest jej niewątpliwym atutem. Zarządzający przedsiębiorstwem, planując pozyskanie nowego źródła finansowania dla przedsięwzięć rozwojowych firmy, mają do wyboru kilka form finansowania. Najczęściej są to kredyty bankowe czy różnego rodzaju pożyczki zaciągane na rynku finansowym. Dość często - szczególnie większe firmy - korzystają również z emisji akcji. Jedną z dostępnych, także dla firm (choć wciąż mało popularnych w Polsce), form finansowania jest emisja obligacji. Nadal kojarzy się ona z emisją obligacji skarbowych jako jednego ze sposobów na pokrycie deficytu budżetowego państwa. Emisja obligacji ma wiele zalet i może być dobrym rozwiązaniem dla części przedsiębiorstw poszukujących znacznego zastrzyku gotówki. Jej sukces zależy jednak od konkretnych warunków biznesowych. Kilka słów o obligacji Obligacja, podobnie jak akcja, jest papierem wartościowym. W przeciwieństwie jednak do akcji dającej prawo do udziału w majątku firmy obligacja jest papierem dłużnym, czyli narzędziem kredytu dla jej emitenta. Obligacje mogą być emitowane przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą, pod warunkiem że posiadają one osobowość prawną. W Polsce emisję obligacji i obrót nimi reguluje kilka aktów prawnych. Najistotniejszym z nich jest ustawa z 29 czerwca 1995 r. o obligacjach. Zgodnie z jej zapisami obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w której emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny. Obligacje są emitowane na okres powyżej jednego roku. Nabywca obligacji w zamian za udzieloną emitentowi obligacji pożyczkę ma prawo do: • zwrotu, w ściśle określonym terminie, pożyczonej kwoty wraz z należnymi odsetkami (w przypadku świadczenia pieniężnego) lub • uzyskania pewnych praw np. do udziału w przyszłych zyskach emitenta, zamiany obligacji na akcje spółki czy prawa pierwszeństwa do objęcia emitowanych w przyszłości akcji spółki (w przypadku świadczenia niepieniężnego). Każda obligacja powinna zawierać następujące informacje: • podstawę prawną emisji (uchwała właściwych władz o emisji obligacji), • nazwę (firmę) emitenta, • nazwę obligacji i cel jej wyemitowania, • wartość nominalną, • datę, od której nalicza się oprocentowanie, oraz jego wysokości, • zakres i formę zabezpieczenia albo informację o jego braku, • miejsce i datę wystawienia obligacji. Warto wspomnieć, że od momentu emisji obligacji do czasu jej wykupu może ona wielokrotnie zmieniać swojego właściciela. Wierzycielem emitenta staje się każdy kolejny posiadacz obligacji (obligatariusz). W Polsce obligacje korporacyjne nie cieszą się, jak na razie, dużą popularnością. Największe emisje należą do spółek zależnych od banków. Świadczenia z obligacji Najczęściej występującą formą świadczenia pieniężnego z obligacji jest oprocentowanie wypłacane okresowo w postaci kuponów odsetkowych. Stanowi ono zysk dla posiadacza obligacji oraz koszt dla jej emitenta. Oprocentowanie może być stałe lub zmienne. Zmienne jest zwykle uzależnione od stóp rynkowych lub rentowności bonów skarbowych. Inną formą świadczenia pieniężnego jest dyskonto otrzymywane przy sprzedaży obligacji. W okresie ważności takich obligacji nie są dokonywane wypłaty odsetkowe, dlatego określa się je mianem obligacji zerokuponowych. Schemat. Świadczenia z obligacji Kliknij aby zobaczyć ilustrację. Do praw związanych z obligacjami można zaliczyć możliwość ich zamiany na obligacje kolejnych emisji (tzw. rolowanie) lub zamiany na akcje emitenta (tzw. obligacje zamienne). Decyzję o zamianie obligacji na określoną liczbę akcji emitenta podejmuje posiadacz obligacji. Emitowanie obligacji zamiennych jest szczególnie korzystne dla spółek rozpoczynających działalność i mających dobre perspektywy rozwoju. Założyciele spółki mają dzięki temu w początkowej fazie wzrostu firmy decydujący wpływ na kierunek jej rozwoju. Przy takim rozwiązaniu uzyskany wskaźnik zysku netto na akcję jest korzystniejszy niż przy emisji akcji. Spółka wykorzystuje w ten sposób efekt dźwigni finansowej. Warto dodać, że oprocentowanie obligacji zamiennych może być też niższe niż obligacji zwykłych. Rating jako ocena wiarygodności Planując emisję obligacji, należy zastanowić się, czy inwestorzy będą skłonni kupić wyemitowane przez przedsiębiorstwo papiery wartościowe. Powodzenie emisji zależy od dwóch głównych czynników - zysku możliwego do osiągnięcia przez posiadacza obligacji (czyli zazwyczaj od wysokości oprocentowania obligacji) oraz od ryzyka niewywiązania się emitenta ze swojego zobowiązania. Każdy z nas, pożyczając pieniądze, zastanawia się przecież, czy będzie w stanie je później odzyskać od dłużnika. Miarą ryzyka kredytowego emitentów dłużnych papierów wartościowych jest rating. Ocenę ratingową danego podmiotu wydają niezależne podmioty - tzw. agencje ratingowe, które przeprowadzają jakościową klasyfikację papierów dłużnych pod kątem wiarygodności finansowej ich emitentów oraz warunków rynkowych. Ocena ratingowa jest istotna przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, ponieważ analiza prowadzona przez agencje jest szersza i dokładniejsza niż tradycyjna analiza finansowa. W rezultacie odsetki, czyli cena, jaką emitent obligacji płaci za pożyczane na rynku pieniądze, zależy od oceny ratingowej. Agencja ratingowa stale monitoruje nadany przez siebie rating i jeśli są ku temu podstawy - może zmienić swoją ocenę. Emisja publiczna i niepubliczna Emisja obligacji, podobnie jak akcji, może być przeprowadzona w formie emisji publicznej lub niepublicznej. Oferta publiczna i wprowadzenie obligacji do obrotu regulowanego wymaga zatwierdzenia przez Komisję Nadzoru Finansowego prospektu emisyjnego lub memorandum informacyjnego. Wtórny obrót obligacjami może odbywać się na Giełdzie Papierów Wartościowych, MTS-CeTO lub pomiędzy instytucjami finansowymi. Oferta nabycia obligacji może być również skierowana do mniej niż 100 osób. Jest to oferta niepubliczna. Wówczas nie jest wymagane zatwierdzanie prospektu emisyjnego lub memorandum informacyjnego. Zalety i wady obligacji Rozważając możliwość pozyskania kapitału poprzez emisję obligacji, należy wziąć pod uwagę zalety i wady takiego rozwiązania, w szczególności w porównaniu z kredytem bankowym. To, która forma finansowania okaże się korzystniejsza, zależy od szczegółowych warunków dotyczących zarówno samej emisji obligacji, jak i pozyskania innych źródeł finansowania. Każdy przypadek należy więc rozpatrywać indywidualnie. Tabela 1. Zalety emisji obligacji Kliknij aby zobaczyć ilustrację. Tabela 2. Wady emisji obligacji Kliknij aby zobaczyć ilustrację. Koszt finansowania Koszt pozyskanego kapitału to niezwykle istotne kryterium z punktu widzenia rachunku ekonomicznego przedsiębiorstwa, gdyż wpływa on na rentowność projektu finansowanego z uzyskanych środków. Na koszty emisji obligacji składają się przede wszystkim koszty wypłacanych obligatariuszom odsetek oraz koszty związane z przeprowadzeniem emisji. Na wysokość tych kosztów wpływa wiele czynników, możliwości negocjacyjne spółki, jej wielkość, sposób zabezpieczenia emisji czy uzyskany rating. Do kosztów przeprowadzenia emisji zaliczyć można przede wszystkim koszt zatrudnienia podmiotów, które wspomogą spółkę podczas przygotowania emisji (np. doradców prawnych, finansowych, firm ratingowych itp.). Dodatkowe koszty pojawiają się, gdy spółka zdecyduje się na publiczną emisję obligacji (promocja, wynagrodzenie ewentualnych subemitentów). Zabezpieczenie obligacji Obligacje mogą być emitowane jako zabezpieczone lub niezabezpieczone. Zabezpieczone dają nabywcy gwarancję zwrotu kwoty nominalnej długu razem z należnymi odsetkami. Są one zatem bardziej cenione przez inwestorów, szczególnie instytucjonalnych. Wiąże się z nimi niższe ryzyko inwestycyjne, co znacznie podnosi ich atrakcyjność inwestycyjną. Zabezpieczenie obligacji zazwyczaj polega na ustanowieniu hipoteki czy udzieleniu gwarancji przez inny podmiot (np. popularnym rodzajem zabezpieczenia jest ustanowienie hipoteki na nieruchomości należącej do spółki). Rozwój polskiego rynku obligacji korporacyjnych jest wciąż wysoce niezadowalający. Małe zainteresowanie emisjami dłużnych papierów wartościowych zapewne wynika z wysokich opłat oraz z konserwatywnego podejścia zarządów wielu firm. Kredyt bankowy wydaje się wygodniejszą formą pozyskania kapitału. Nie wymaga podejmowania przedsięwzięć związanych z uplasowaniem emisji ani zajmowania się pracochłonnymi procedurami wynikającymi z procesu emisji. Warto jednak zastanowić się również nad emisją obligacji jako formą pozyskania kapitału dla firmy. UWAGA Emitent obligacji odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania wynikające z obligacji, z wyjątkiem emisji obligacji przychodowych. Agnieszka Wieczorek specjalista z zakresu funduszy strukturalnych i finansów
. obligacje korporacyjne wady i zalety
